"40 წლის წინანდელი სტიქია განმეორდა... 1985 წელს საოცარი თოვლი მოვიდა, არც ერთი სახლი არ ჩანდა, მარტი, აპრილი სულ თოვდა" - რას ჰყვება პედაგოგი გურიის სოფლიდან
ხათუნა ჭეიშვილი ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის სოფელ ვაკიჯვარში ცხოვრობს. პროფესიით პედაგოგია და დაწყებითი კლასის მასწავლებლად სოფლის საჯარო სკოლაში მუშაობს. სოციალურ ქსელში მისი ფოტოები შემხვდა, სახურავს თოვლავდა.
ფოტოების მიხედვით რთული მისახვედრი არ იყო, რომ არც ოზურგეთის სოფლებია ნაკლებ დღეში და სტიქიასთან პირისპირ ყოფნა მათაც აქტიურად უწევთ. ხათუნა ჭეიშვილს დავუკავშირდით და მისი სოფლისა და ოჯახის შესახებ ბოლო ერთი კვირის ამბების მოყოლა ვთხოვეთ.
- როგორ ხართ? როგორ უმკლავდებით არსებულ პრობლემებს?
- დეკემბერ-იანვარში ზაფხულივით ამინდები რომ გვქონდა, სულ ვამბობდი, ეს ცუდად მობრუნდება-მეთქი... ამ სტიქიამ ის მოიტანა, რომ წყალი, ელექტროენერგია და გზა არ გვაქვს, თუმცა გაზი არის. სოფელში ტრაქტორი ამოსვლას ვერ ახერხებს. ამასთან, ჩვენზე მეტად დაზარალებული ზღვისპირა სოფლებია. შუქი და წყალი იმიტომ არ გვაქვს, რომ წყლის სისტემა პირდაპირ ელექტროენერგიასთანაა მიბმული. ექვსი დღეა, თოვლს ვადნობთ და ტექნიკური მოხმარების მიზნით ვიყენებთ. პირველყოფილ პირობებში კი ვცხოვრობთ, მაგრამ რა ვქნათ, სტიქიამ ეს მოიტანა.
- თქვენი სოფელი მაღალმთიანი ზონაა?
- ადრეულ წლებში მთის სოფლად ვითვლებოდით, მაგრამ ახლა მაღალმთიანი სოფლის სტატუსი აღარ გვაქვს. მას მერე, რაც ინფრასტრუქტურა მოწესრიგდა, სოფელში გზა შემოვიდა, მაღალმთიანი სოფლის სტატუსი ჩამოერთვა. რეალურად კი მთის ძირში ვცხოვრობთ, ვაკიჯვარი ბახმაროს მთის კალთაზე გაშენებული სოფელია.
- თოვლის საფარი რამხელაა?
- მინიმუმ, მეტრი და 80 სმ-მდეა... თოვა ჩვენთან 21 თებერვალს დაიწყო და თავიდანვე ინტენსიური ხასიათი მიიღო. თოვლის საფარი სიმაღლეში თვალსა და ხელშუა უსწრაფესად იზრდებოდა, მაგრამ იმას დიდთოვლობას მაშინ მაინც ვერ დაარქმევდი. ზღვისპირეთშიც მაქვს აგარაკი და რომ შევატყვე, ამინდი უარესდებოდა, სასწრაფო წესით კაპოროვანში, ჩემი აგარაკისკენ დავიძარი. გზაში თოვლმა კიდევ უფრო მოიმატა, საკმაოდ მაღალი განმავლობის მანქანა (Pajero) მყავს და ამ მანქანითაც გამიჭირდა იქამდე მისვლა.
კაპროვანშიც, პირველი კვალი თოვლში ჩემმა მეუღლემ გაიტანა. თოვლისგან გავათავისუფლეთ ყველა ძირითადი თუ დამხმარე ნაგებობა, რომ ნგრევას გადარჩენილიყო. არადა, ჩემი ხელითაა იქ ყველაფერი ნაშენები... კატასტროფული ამინდი და პირობები დაგვხვდებოდა. ჩახერგილი იყო მანქანები, ხეები იყო გადატეხილი, ტრაქტორები მოძრაობდნენ, მაგრამ პრობლემას ვერ აუდიოდნენ... იქაურ მეზობლებთან კონტაქტი მაქვს და ახლა იქ უკვე წვიმანარევი თოვლი მოდის და გამესამედდა თოვლის საფარიც. უბრალოდ, არ აქვთ გაზი, წყალი, რადგან თოვლისგან გადატეხილმა ხეებმა გაზმომარაგებას და ელექტრომომარაგებას პრობლემა შეუქმნა. გარშემო დალეწილია, განადგურებულია მაღალი ხეები, ბოძები... მერე აქეთ წამოვედით, ორივე გზაზე ერთად 6 საათი დაგვჭირდა, - გზა გადატვირთული იყო... ზღვისპირეთიდან წამოსულმა ციკლონმა, როგორც ჩანს, მთისკენ გადმოინაცვლა და მერე აქ უარეს დღეში ჩავვარდით. თოვლი შეუჩერებლად მოდიოდა, დღეში დაახლოებით 2-ჯერ გვიწევდა სახურავიდან თოვლის ჩამოყრა, რადგან სწრაფად იმატებდა მისი სიმაღლე.
- თქვენი სოფლის მოსახლეობიდანაც არიან ემიგრაციაში წასული?
- დიახ. დღეს, როგორც ყველა სოფელი, სამწუხაროდ, ჩვენიც დაცლილია, ემიგრაციაში არიან. აქ უმეტესად ბავშვები და მოხუცები ცხოვრობენ. ადამიანი რომ დაგჭირდეს, დახმარება რომ გინდოდეს და დაუძახო, ვთქვათ, სახურავიდან თოვლი ჩამოგატანინოს, ვერ იპოვი. არიან მხოლოდ მოხუცები და მარტოხელები. ამიტომ თოვლთან გამკლავებას ჩვენი რესურსებით ვცდილობთ. სოფელში მოხალისეთა ჯგუფი შეიქმნა, ჩვენს სიახლოვეს 2 მამაო ცხოვრობს. გუშინ მოვიდნენ, გვერდით 95 წლის ქალბატონს, რომელიც მარტოა, სახურავი გადმოუთოვლეს. მოხუცებულმა გუშინ მშვიდი დილა გაითენა და მისმა პატრონებმაც თბილისში ამოისუნთქეს - თავზე ჭერი ენგრეოდათ. ჩვენც მივდივართ, გზას ვუკვალავთ, რაღაცებს, რაც სჭირდება, ვაწვდით.
- სასულიერო პირები თოვლავენ სახლებს?
კი, მამაოების ინიციატივით შეიქმნა ჯგუფი, რომელიც სოფელში დადის და ისეთ ოჯახებს, სადაც ახალგაზრდა მამაკაცი არ ცხოვრობს, ან ვინმეს თოვლის პრობლემებთან გამკლავება არ შეუძლია, ეხმარება. მათი დამსახურებით ამ ადამიანების სახურავები თოვლისგან გათავისუფლდა. იხილეთ სრულად