რას დაადო პრეზიდენტმა ვეტო? - "კარგი იქნებოდა, ჯერ ევროპისა და ამერიკის გამოცდილებას გაცნობოდა"
სალომე ზურაბიშვილმა თავისი პრეზიდენტობის განმავლობაში პირველად გამოიყენა ვეტოს უფლებას - მან ვეტო ე.წ. მოსმენების კანონს დაადო.
"ეს არის პოლიტიკური ვეტო, ვიდრე სამართლებრივი. არ შეიძლება ამ დღეებში საქართველოში მიღებული იყოს ისეთი კანონი, რომელიც ავიწროებს ადამიანის უფლებებს, როცა პირიქით გვთხოვენ, რომ ვიყოთ უფრო დემოკრატიულები, ევროპელები“, - განაცხადა ზურაბიშვილმა სპეციალურ ბრიფინგზე.
მისივე თქმით, აქამდე ვეტოს არ იყენებდა, რადგან იცოდა, რომ დაძლეული იქნებოდა და ეს პრეზიდენტის ინსტიტუტისთვის "არ ვარგა".
შეგახსენებთ, რომ კანონპროექტი "ქართული ოცნების" დეპუტატების ინიცირებულია და ის პარლამენტმა მესამე მოსმენით 7 ივნისს მიიღო. ცვლილებების თანახმად, გახანგრძლივდა ფარული საგამოძიებო მოქმედებების ჩატარებასთან დაკავშირებული ვადები და გაიზარდა ის დანაშაულები, რომლებზეც ფარული საგამოძიებო მოქმედებების ჩატარება იქნება დასაშვები. უშიშროების აკადემიის ყოფილი რექტორი, ექსპერტი უსაფრთხოების საკითხებში თენგიზ ენდელაძე AMBEBI.GE-სთან პრეზიდენტის დისკრეციული უფლების გამოყენებაზე საუბრობს და ამბობს, რომ აღნიშნული კანონი სულაც არ ზღუდავს ადამიანის უფლებებს, მეტიც, ის აუცილებელიცაა, როცა საქმე სახელმწიფოს უსაფრთხოებას ეხება.
"როცა პრეზიდენტმა ფარული მოსმენების კანონს ვეტო დაადო, მან განმარტა, რომ ეს არის არა სამართლებრივი, არამედ პოლიტიკური ვეტო, რითაც ის შეეცადა გული მოეგო ოპოზიციურად განწყობილი ძალებისთვის და არასამთავრობოებისთვის. ვერ ვიტყვი, რომ მას არ წაუკითხავს ეს კანონი, მაგრამ კარგი იქნებოდა, ვეტომდე ჩვენი მეგობარი დასავლეთ ევროპის ქვეყნებისა და ამერიკის გამოცდილებას გასცნობოდა ამ მიმართულებით. ეს სერიოზული საკითხია, რომელიც სახელმწიფო უსაფრთხოებას ეხება და ამ დოკუმენტზე ვეტოს დადება არის, მაპატიეთ და, პოპულისტური ნაბიჯი. თან ვამბობთ, რომ რეგიონში რთული სიტუაციაა, მსოფლიოში ხომ არის და არის და როცა არ ვიცით, რა იქნება ხვალ, ასეთ დროს მსგავსი ნაბიჯების გადადგმა არასწორად მიმაჩნია.
კანონპროექტზე აუცილებლად გამოცდილების მქონე პირები იმუშავებდნენ, რომლებმაც იციან ქვეყანაში შექმნილი სიტუაცია, ის საფრთხეები, რომლის წინაშეც დგას ქვეყანა და ამის საფუძველზე შექმნიდნენ კანონპროექტს, ამაში დარწმუნებული ვარ. არის თემები, რომლებზეც ქილიკი არ შეიძლება. აჯობებს, მოწინააღმდგეებმა (ოპოზიციამ, არასამთავროებმა) პუნქტობრივად მოგვაწოდონ რა არ მოსწონთ. ოპოზიციაც რომ გასცნობოდა დასავლეთში მოქმედ კანონებს, ამდენს არ იყვირებდა. ჩვენი კანონი, მე თუ მკითხავთ, უფრო ლოიალურია, იქ უფრო მკაცრი მოთხოვნებია და მარტო მოსმენებზე კი არა, ოპერატიულ სამძებრო საქმიანობაზეა საუბარ. ისინი ამ საკითხს უდგებიან ძალზე სერიოზულად, როგორც ქვეყნის უშიშროებას.
მე ის მაინტერესებს, რატომ აღელვებს ასე ზოგიერთებს ეს კანონი. ახლა ტოტალურ მოსმენებზე საუბრობენ... იმ სამსახურში უსაქმურები არ არიან და არავის სცალია დადგნენ და ვიღაცეების ჭორებს უსმინონ. ადამიანი თუ მისი საქმიანობიდან გამომდინარე არ არის ეჭვმიტანილი და დაკვირვების ობიექტი, ისე რატომ მოუსმენენ, ვის რაში სჭირდება? ქართულ სახელმწიფოს ძალიანაც რომ უნდოდეს, ამისთვის არც კადრი ეყოფა, არც ტექნიკური საშუალებები და არც დრო. ამდენის საშუალება ჩვენ კი არა, არც ერთ სახელმწიფოს არ აქვს.
ერთხელ იყო ტოტალური მოსმენების დაკანონება აშშ-ში, როცა 11 სექტემბრის ტერაქტის შემდეგ ამისათვის სპეციალური სამსახური შეიქმნა. ამან დროებით იმუშავა და იმას ემსახურებოდა, ამერიკაში გაცილებით უარესი კატასტროფა არ მომხდარიყო. საღად მოაზროვნე ადამიანი ამას ყოველგვარი პროტესტის გარეშე მიიღებს. დიახ, ადამიანის უფლებები და დემოკრატია რომ იქნას დაცული, ეს სამსახურები ამისთვისაა და ამას უნდა ემსახურებოდეს და არა კონკრეტულ პირებს და პარტიებს. ყველა საფრთხე, რაც ქვეყნის უშიშროებას ემუქრება, გარედან მომდინარეობს, ეს დაზვერვის და კონტრდაზვერვის საქმეა - უცხო ქვეყნის სპეცსამსახურების აგენტების გამოვლენა, დანაშაულის თავიდან აცილება და აღკვეთა. სახელმწიფოს წინააღმდეგ დანაშაულში ეჭვმიტანილს თუ არ მოუსმინეს, არ უთვალთვალეს და იმ პირზე ყველაფერი არ გაარკვიეს, აბა, რისთვისაა ეს სამსახურები?
ახლა ყველა უნდა დავსხდეთ და ერთიანად შევიმუშავოთ და გადავდგათ ისეთი ნაბიჯები, რომლებიც წაადგება სახელმწიფოს და არა რომელიმე კონკრეტულ პირს, ან პარტიას. პოლარიზაციის განმუხტვაში აქტიური მონაწილეობა უნდა მიიღოს კონტრდაზვერვამაც - გაარკვიონ და გამოავლინონ, ვინ არიან ეს მოყიყინეები, ვის სამსახურში არიან, ამაზე კი ფარულად უნდა იმუშაონ, ჯერ მათ დაუდონ ფაქტები, თუ გონს ვერ მოეგებიან, მაშინ საჯაროდ დადონ. თორე ასე ნებისმიერზე შეგვიძლია ვთქვათ, მოღალატეა, ჯაშუშია, კონფიდენტია და სხვა. ბევრმა ისიც თქვა, საერთოდ გავაუქმოთ სუს-იო.
მოდით და, ჯერ მათი სამსახურები გავაუქმოთ ( მარტო პარლამენტს არ ვგულისხმობ) ამით დავიწყოთ და მერე ვისაუბროთ სხვა დანარჩენზე. 30 წელია საქართველო დგას იმ საფრთხეების წინაშე, რაც ჩამოვთვალე და ეს საკითხები დღითი-დღე მწვავდება. უნდა გამოვლინდეს ამ გამწვავებლების ვინაობა და ეჭვი მაქვს, სათანადო ორგანოებს გამოვლენილიც ეყოლებათ. საჭიროა კონკრეტულად მათთან მუშაობა, საუბარი და შეჩერება. და თუ ამანაც არ გაჭრა, მაშინ სახელმწიფო რისთვისაა?“- გვეუბნება თენგიზ ენდელაძე.