ყველაზე დიდი საფრთხე ადამიანს თანამედროვე ტანსაცმლისა და ფეხსაცმლისაგან ემუქრება - "რეზონანსი"
საქართველოში შემოტანილი და სავაჭრო ქსელში გასაყიდად გამოტანილი ტანსაცმელი და ფეხსაცმელი ჯანმრთელობისათვის საშიშია.
რაც დრო გადის, სულ უფრო მეტი ადამიანი იწამლება როგორც საკვებით, ჭურჭლითა და სამზარეულო ნივთებით, ასევე ქსოვილებით, რომლებსაც ყოველდღიურად მოვიხმართ. როგორც გაზეთი „რეზონანსი" წერს, არაერთი საერთაშორისო კვლევით დასტურდება მავნე ზეგავლენა, რასაც სინთეტიკური ქსოვილები და საღებავები იწვევენ.
საქართველოში უხარისხო საქონელი ძირითადად თურქეთიდან და ჩინეთიდან შემოდის და მოჰყვება არასრული ეტიკეტები, რომელთა წაკითხვა მომხმარებელს არაფერს აძლევს. ისიც უნდა ითქვას, რომ სამოსის შეძენისას იარლიყზე დატანილ ინფორმაციას თითქმის არავინ ეცნობა და მყიდველი ბრმად იძენს ამა თუ იმ სამოსს რომლებსაც ხანდახან წლების განმავლობაში იყენებს.
მოსახლეობის უმრავლესობა საშიში ტანსაცმლის მომხმარებელია
უხარისხო ტანსაცმელი შესაძლოა, უამრავი დაავადების მაპროვოცირებელი გახდეს. როგორც „ბიზნეს-რეზონანსს" ბიოქიმიკოსმა, საერთაშორისო საინჟინრო აკადემიის აკადემიკოსმა რამაზ გახოკიძემ განუცხადა, ჩასაცმელის ფერი თუკი პიროვნების გუნება-განწყობაზე მოქმედებს, ქსოვილის ქიმიური შემადგენლობა გავლენას ახდენს მის ჯანმრთელობაზე.
„სინთეზური ქსოვილი იაფი ჯდება, არ იჭმუჭნება, დიდხანს ინარჩუნებს ფერს და გამძლეა. ამ დროს მას საკმაოდ მავნე შედეგი მოაქვს ადამიანის ჯანმრთელობისათვის. სინთეტიკური ტანსაცმლის გამოყენება სასტიკად აკრძალულია მათთვის, ვისაც აქვს ანემია, კანის დაავადებები - ფსორიაზი და ეგზემა. ჯანმრთელმაც რომ ატაროს დაბალი ხარისხის სინთეზური ქსოვილი, შესაძლოა, დერმატიტი განუვითარდეს.
არანაკლებ საშიშია სინთეზური თეთრეული, რომელსაც აქვს სოკოებისა და სხვა მიკროორგანიზმების დაგროვების უნარი. ასთმიანი ან ალერგიული ადამიანისათვის ის განსაკუთრებით საშიშია. ასეთ თეთრეულში წოლა ჯანმრთელობის მაღალ რისკს შეიცავს. მაგალითად, ლეიბს თუ ზედიზედ 5 წელიწადს გამოიყენებთ, მერე მიკრობების ნორმა დასაშვებს 3-ჯერ გადააჭარბებს. ბალიშებში სინთეზური შემავსებლებით ობის სოკოები 2-ჯერ მეტია, ვიდრე ბუმბულით გატენილ ბალიშებში", - აღნიშნავს გახოკიძე.
მისი თქმით, სინთეზური ბოჭკოსაგან დამზადებული ქსოვილები სტატიკური ელექტროობის გამო იწვევს ნერვული დაბოლოებების გაღიზიანებას, მოქმედებს სისხლძარღვთა ტონუსზე და ხდება ცენტრალურ ნერვულ სისტემაში ცვლილება. თუკი ადამიანი ასეთ ტანსაცმელს ხშირად ატარებს, ორგანიზმზე სტატისტიკური ელექტროობის ზემოქმედება ხდება, რის შედეგიც არის სწრაფი დაღლა, გაღიზიანება, უძილობა, არტერიული ჰიპეტენზია, რადიკარდია და ა. შ.
რამაზ გახოკიძის შეფასებით, საღებავში ტოქსიკური მასალები გამოიყენება და მისი გასუფთავება შეუძლებელია. ძირითადად იყენებენ აზო საღებავებს, რაც იწვევს ალერგიასა და ონკოლოგიურ დაავადებებს.
„საბჭოთა კავშირში გასული საუკუნის 50-იან წლებში აიკრძალა აზო საღებავებით მაისურების შეღებვა, რადგან დადასტურდა, რომ მისი კანზე შეხება კიბოს პროვოცირებას იწვევდა. დღეს ამას ყურადღებას არავინ აქცევს. აზოსაღებავი კარგია იმ მხრივ, რომ გამძლეა, მაგრამ ბევრმა ქვეყანამ აკრძალა, ხოლო გერმანიაში „შავ წიგნში" შეიტანეს. ასეთივეა „მოვეინი", ერთ-ერთი პირველი სინთეზური საღებავი, ძალიან საშიში, რომელსაც ბავშვების ტანსაცმელში იყენებენ.
სინთეტიკური ქსოვილის გარდა, საღებავები და წებოები ადამიანის ჯანმრთელობას სერიოზულ საფრთხეს უქმნიან. დადგენილია, რომ ამინებსა და აზო საღებავებთან ხანგრძლივი კონტაქტი იწვევს შარდსადინარისა და საშარდე ბუშტის კიბოს განვითარებას. ასეთ საღებავს სუნი არ აქვს და მომხმარებელს დამოუკიდებლად მისი აღმოჩენა ტანსაცმელში არ შეუძლია", - აცხადებს გახოკიძე და დასძენს, რომ საქართველოს მოსახლეობის დიდი ნაწილი სამოსის ყიდვისას ფასს უფრო აქცევს ყურადღებას, ვიდრე ხარისხს.
ბუნებრივი ქსოვილის ნაწარმო ყოველთვის გაცილებით ძვირია, ვიდრე ხელოვნური ქსოვილისაგან დამზადებული. თუკი ზოგიერთი სამოსი ჯანმრთელობას ვნებს, სხვები, პირიქით, დაავადებისაგან განკურნებას ეხმარება. ცნობილია, რომ ნატურალურ ქსოვილს ზოგჯერ სამკურნალო პრეპარატების შეცვლა შეუძლია. მაგალითად, სელს, რომელიც 7000 წელია ცნობილია, უწინ დამცავ თვისებებს მიაწერდნენ და მას წმინდა ქსოვილსაც უწოდებდნენ. ძველ საბერძნეთში ამ ქსოვილის სამოსი ქურუმების პრივილეგიად ითვლებოდა, ხოლო ეგვიპტეში მხოლოდ არისტოკრატებისათვის იყო ხელმისაწვდომი.
სელი ნატურალური ანტისეპტიკია (ანთების საწინააღმდეგო). მიკრობებს ანადგურებს და ამგვარად ბაქტერიული და სოკოვანი დაავადებების აღმოცენებას აბრკოლებს, ამავე დროს არ იწვევს ალერგიას. მეომრებს ჭრილობები სწრაფად რომ მოშუშებოდათ, ნაიარევზე სელის ტილოს ახვევდნენ, მათ კი, ვისაც კანის დაავადებები (ატიპური დერმატიტის, ეგზემა, აკნე, ტროპიკული და კანის ინფექციური დაავადებები, ფსორიაზი და სხვა) აწუხებთ, შალის სამოსი უნდა ატარონ", - აღნიშნა „ბიზნეს-რეზონანსთან" აკადემიკოსმა.
უხარისხო ფეხსაცმელს უამრავი პრობლემის მოტანა შეუძლია
თანამედროვე მსოფლიოს ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული დაავადება ხერხემლის ატროფიაა. უკვე ყოველ მეორე ადამიანს აქვს დარღვევა და ამაში დიდი წვლილი მიუძღვის არასწორად შერჩეულ ფეხსაცმელს, რომელიც რეზინის უხარისხო ძირისაგან არის დამზადებული. იგი როგორც ტერფს, ასევე ხერხემალს ძალიან ვნებს. იმ ფონზე, როდესაც ადამიანები საქართველოში თავის რჩენას ძლივს ახერხებენ, ფეხსაცმლის ხარისხზე თითქმის აღარავის აქვს პრეტენზია და უმეტესობამ არც კი იცის, რა პრობლემას აწყდება.
სპეციალისტები გვირჩევენ, რომ წინდები, თეთრეული და ფეხსაცმელი ნატურალური ფაქტურისაგან დამზადებული ვატაროთ. ამით თავიდან ავიცილებთ უსიამოვნო სუნს, ბაქტერიულ დაავადებებსა და სხეულის სიმძიმეს. შესაძლოა, ფეხსაცმელი ლამაზიც იყოს, მოდურიც და არც დიდად აზარალებდეს ოჯახის ბიუჯეტს, მაგრამ ჰქონდეს ისეთი ნაკლი, რომელიც მის ყველა ღირსებას გააუფერულებს, ანუ იყოს უხარისხო და მოუხერხებელი.
კედები, ბოტასები, „უგები", „ბალეტკები" ნებისმიერი ახალგაზრდის გარდერობშია, არადა, ამ მოხდენილი დიზაინის ფეხსაცმელს ბევრი პრობლემის მოტანა შეუძლია მოზარდი ორგანიზმისათვის. განსაკუთრებით სახიფათოა იმ ხარისხის პროდუქცია, რომელიც დღეს ბაზარზე უხვადაა.
„ამ ერთი შეხედვით მოხერხებულმა ფეხსაცმელმა შეიძლება ახალგაზრდის ტერფის დეფორმაცია და მომავალში ძვლების ჩამოყალიბების დარღვევა გამოიწვიოს", - ასე აფრთხილებს ბრიტანეთის ორთოპედთა ასოციაცია მოსახლეობას. ამას დერმატოლოგები და პედიატრებიც იზიარებენ. საერთო მოსაზრებით, ეს ფეხსაცმელები არა მარტო ტერფის დეფორმაციას, წვივის არეში სისხლძარღვების შევიწროებასა და კანის დაავადებებსაც იწვევს.
ორთოპედი ლია გელიაშვილი „ბიზნეს-რეზონანსთან" ადასტურებს, რომ უამრავი პაციენტი ჰყავს, რომელთა მთავარი პრობლემაც არასწორად შერჩული ფეხსაცმელია.
„ვცდილობთ, პატარებს მივუთითო და ორთოპედიული ფეხსაცმელი ჩავაცვა, რომელიც საკმაოდ ძვირი ღირს. მოზარდები ყველაზე დიდი პრობლემაა, რადგან არც სურთ ასეთი ფეხსაცმლის ტარება და პლუს ამ ძვირად ღირებულ კარგ ფეხსაცმელს ვერ ყიდულობენ სოციალური მდგომარეობის გამო. ზამთარშიც კი ეს საშინელი კედები აცვიათ, რომლებიც ძალიან იაფი ღირს და, პირდაპირი მნიშვნელობით, ნაგვისაგან არის დამზადებული - არც ძირი უვარგა და არც - სიმყარე.
ფრთხილად უნდა ვიყოთ მაღალქუსლიანი ფეხსაცმლის არჩევის დროს, განსაკუთრებით მაშინ, თუკი მას ყოველდღიურად ვიყენებთ, რადგან ყველაზე მეტი დატვირთვა მაღალ ქუსლზე დგომისას ხერხემალზე მოდის. თუ ძირი არ არის სწორი და ფეხსაცმელს ქუსლიც მორყეული აქვს, ძალიან საშიშია ხერხემლის ყოველდღიურად ამ მდგომარეობაში „ჩაგდება". დღეს საჭმლის ფული არ აქვს ხალხს და მაღალი ხარისხის ფეხსაცმელზე ვინღა საუბრობს. ეს ხომ ზედმეტი ფუფუნებაა ჩვენი მოსახლეობისათვის", - აღნიშნა ორთოპედმა „ბიზნეს-რეზონანსთან" საუბრისას.
მარიკა გოგოხია
გაზეთი „რეზონანსი"