საიდან მოდის ტერმინი "გათხოვება" და რას ატანდნენ მზითვში ქართველ პატარძლებს? - უძველესი საქორწინო ტრადიციები საქართველოში | Allnews.Ge

სა­ქარ­თვე­ლოს ტრა­დი­ცი­ულ ყო­ფა­ში ქორ­წი­ნე­ბა რე­ლი­გი­ურ ინ­სტი­ტუ­ტებ­თან მჭიდ­როდ იყო გა­და­ჯაჭ­ვუ­ლი. პირ­ველ რიგ­ში აუ­ცი­ლე­ბე­ლი იყო, რო­გორც ქა­ლი­სა და ვა­ჟის, ისე მათი ოჯა­ხე­ბის თან­ხმო­ბა. ქორ­წი­ნე­ბას წინ უძღო­და საკ­მა­ოდ ხან­გრძლი­ვი პრო­ცე­სი, რო­მე­ლიც პირ­ველ ეტაპ­ზე ნიშ­ნო­ბით/და­წინ­დვით გვირ­გვინ­დე­ბო­და.

ნიშ­ნო­ბა ვა­ჟის მხრი­დან ქა­ლის ოჯახ­ში ნიშ­ნის მი­ტა­ნას გუ­ლის­ხმობ­და. ეს იყო პირ­ვე­ლი ნა­ბი­ჯი ქორ­წი­ნე­ბის­თვის. ნი­შან­ში სამ­კა­უ­ლი, ფარ­თლე­უ­ლი, სა­ო­ჯა­ხო ნივ­თე­ბი, ვერ­ცხლის ფული შე­დი­ო­და. სა­ჩუქ­რე­ბი იყო არა მხო­ლოდ ქა­ლის­თვის, არა­მედ ქა­ლის ოჯა­ხის ყვე­ლა წევ­რის­თვის. შე­იძ­ლე­ბო­და წყვი­ლი და­ნიშ­ნუ­ლი სამი წე­ლიც კი ყო­ფი­ლი­ყო, ვი­ნა­ი­დან ქორ­წილს სე­რი­ო­ზუ­ლი მომ­ზა­დე­ბა სჭირ­დე­ბო­და. ქორ­წი­ლი ორი­ვე ოჯახ­ში იმარ­თე­ბო­და, ჯვრის­წე­რის რი­ტუ­ა­ლი კი ვა­ჟის სო­ფელ­ში.

ტრა­დი­ცი­უ­ლად, ქორ­წი­ლე­ბის სე­ზო­ნად შე­მოდ­გო­მა მი­იჩ­ნე­ო­და, რად­გან ამ დროს სარ­ჩო-სა­ბა­დე­ბე­ლი და­ბი­ნა­ვე­ბუ­ლი იყო და ხალ­ხს მეტი დრო ჰქონ­და. ქორ­წი­ლის დღეს სა­ინ­ტე­რე­სო სცე­ნე­ბი თა­მაშ­დე­ბო­და. მა­გა­ლი­თად, ის­ტო­რი­ულ ტაო-კლარ­ჯეთ­სა და აჭა­რა­ში, ქა­ლის ოჯა­ხი­დან გაყ­ვა­ნი­სას, პა­ტარ­ძლის სტუმ­რე­ბი ვა­ჟის მაყ­რი­ონს გზა­ზე გა­და­უდ­გე­ბო­და და გარ­კვე­ულ შე­სა­წი­რავს ითხოვ­და. ეს ტრა­დი­ცია დღემ­დე არ­სე­ბობს.

ქორ­წი­ლი ხე­თა­ში, 1913 წელი

სო­ცი­ა­ლუ­რი და ქო­ნებ­რი­ვი უთა­ნას­წო­რო­ბა გა­მო­რი­ცხუ­ლი იყო. წყვი­ლე­ბი თა­ნა­ბა­რი შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბი­სა და სტა­ტუ­სის მქო­ნე უნდა ყო­ფი­ლიყ­ვნენ. ახალ­და­ქორ­წი­ნე­ბულ ქალს მშობ­ლე­ბის ოჯა­ხი ყო­ველ­თვის ეხ­მა­რე­ბო­და. მა­გა­ლი­თად, სვა­ნეთ­ში არის ერთი დღე (აღ­დგო­მის ციკლს მოყ­ვე­ბა, ამი­ტომ კონ­კრე­ტუ­ლი თა­რი­ღი არ გა­აჩ­ნია), როცა მშობ­ლე­ბის სახ­ლში ქალს სა­ჩუქ­რებს უმ­ზა­დე­ბენ და სტუმ­რად იწ­ვე­ვენ. თუ ქალი გარ­დაც­ვლი­ლია, მის შვი­ლებს ეპა­ტი­ჟე­ბი­ან და ასა­ჩუქ­რე­ბენ.

მთა­ში, როცა ქალს ერ­თდრო­უ­ლად ორი ხე­ლის მთხოვ­ნე­ლი ჰყავ­და, იმას აყო­ლებ­დნენ, ვინც ხელს პირ­ვე­ლი ითხოვ­და. იმ შემ­თხვე­ვა­ში, თუ ქალს მშობ­ლე­ბის გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა არ მოს­წონ­და და მე­ო­რე მთხოვ­ნე­ლი ერ­ჩია, მა­შინ იპა­რე­ბო­და, მაგ­რამ ასე­თი ამ­ბა­ვი ხან­და­ხან ტრა­გი­კუ­ლად სრულ­დე­ბო­და, რად­გან მდე­ვარს აყო­ლებ­დნენ და ორ მხა­რეს შო­რის ჩხუ­ბი იმარ­თე­ბო­და. თუ მდე­ვარს გა­და­ურ­ჩე­ბოდ­ნენ, ქა­ლის ოჯა­ხი მარ­ტი­ვად არ პა­ტი­ობ­და და ხში­რად მხო­ლოდ შვი­ლის შე­ძე­ნის შემ­დეგ ურიგ­დე­ბო­და.

არ ჰქონ­და მნიშ­ვნე­ლო­ბა, ქორ­წი­ნე­ბა გა­რი­გე­ბით იყო თუ სიყ­ვა­რუ­ლით, ნე­ბის­მი­ერ შემ­თხვე­ვე­ა­ში სა­ჭი­რო იყო პირი, რო­მე­ლიც ქალ-ვა­ჟის ურ­თი­ერ­თო­ბას კა­ნო­ნი­ერ ჩარ­ჩო­ში მო­აქ­ცევ­და. ამ პირს სხვა­დას­ხვა­გან სხვა­დას­ხვა სა­ხე­ლი ერ­ქვა - შუ­ა­მა­ვა­ლი, ელჩი, მო­ცი­ქუ­ლი, მა­ჭან­კა­ლი. ეს იყო წყვი­ლი­სად­მი უან­გა­რო დახ­მა­რე­ბა, მაგ­რამ გა­ჭირ­ვე­ბის წლებ­ში, ეს საქ­მე პრო­ფე­სი­ად იქცა და შუ­ა­მა­ვა­ლი გა­სამ­რჯე­ლოს იღებ­და. იყო შემ­თხვე­ვე­ბი, როცა მა­ჭან­კა­ლი თა­ვად შე­არ­ჩევ­და წყვილს და ორი­ვე მხა­რეს­თან და­დი­ო­და მო­ლა­პა­რა­კე­ბა­ზე.

ინ­გუ­ში მა­ჭანკლე­ბი იუ­სუფ ტამ­ბი­ევ­თან ერ­თად

მზი­თე­ვი, რაც ქალს მშობ­ლე­ბის სახ­ლი­დან ეძ­ლე­ო­და, მისი კერ­ძო სა­კუთ­რე­ბა იყო და კა­ცის მფლო­ბე­ლო­ბა­ში არ გა­და­დი­ო­და. ზო­გი­ერ­თი შეძ­ლე­ბუ­ლი ოჯა­ხი შვილს მი­წა­საც ჩუქ­ნი­და. მზით­ვის ქო­ნე­ბა ქა­ლის შვი­ლებს რჩე­ბო­დათ. ხში­რად, ნა­ჩუ­ქა­რი ქო­ნე­ბა ქალს, გან­ქორ­წი­ნე­ბის შემ­თხვე­ვა­ში, ცალ­კე და­სახ­ლე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბას აძ­ლევ­და.

ხევ­სუ­რი ქალი მზი­თევს თა­ვი­სი ხე­ლით იმ­ზა­დებ­და - ქსოვ­და, კე­რავ­და, ქარ­გავ­და და სკივ­რში ალა­გებ­და.

იხილეთ სრულად