რით დასრულდა ქალისა და მაიმუნის შეჯვარების ექსპერიმენტი სოხუმში? - საბჭოთა მეცნიერის უჩვეულო იდეა, რომელმაც კრახი განიცადა
საბჭოთა ბიოლოგი ილია ივანოვი (1870-1932) წლების მანძილზე მუშაობდა განსხვავებული სახეობების შეჯვარების პროექტებზე. ის სპეციალურად გაემგზავრა აფრიკაში- მისი მიზანი იყო მამაკაცის სპერმით მდედრი შიმპანზეების ხელოვნურად განაყოფიერება.
ივანოვმა სხვადასხვა სახეობის ცხოველების შეჯვარებაზე მუშაობა ჯერ კიდევ 1910 წელს დაიწყო ასკანია-ნოვას ნაკრძალში, მან მრავალი ჰიბრიდის მიღება შეძლო გარეულ და შინაურ ცხოველებს შორის . ჩაატარა კვლევითი სამუშაოები ექსპერიმენტული ვეტერინარული მედიცინის სახელმწიფო ინსტიტუტში (1917-1921, 1924-1930), შინაური ცხოველების გამრავლების ცენტრალურ ექსპერიმენტულ სადგურში (1921-1924) და მოსკოვის უმაღლეს ზოოტექნიკურ ინსტიტუტში (1928-1930).
ივანოვი პრაქტიკულად პიონერი იყო ხელოვნური განაყოფიერების გამოყენებაში. ის იყო ერთ -ერთი პირველი, ვინც მიიღო და შეისწავლა ზებრისა და ვირის ჰიბრიდი, ბიზონის და შინაური ძროხის, თაგვების და ვირთხების და სხვა.
ივანოვი მუშაობდა ხელოვნური განაყოფიერების გზით ცხენების მოშენებაზე, მან დაამტკიცა, რომ ეს ტექნოლოგია საშუალებას იძლეოდა ერთ ულაყს გაენაყოფიერებინა 500-მდე ფაშატი(20-30 ნაცვლად).
მაგრამ მეცნიერმა გადაწყვიტა შემდგომ ექპერიმენტს შეჭიდებოდა - ადამიანის და მაიმუნის შეჯვარება, თუმცა დიდხანს დაფინსებას ვერ იღებდა.
როგორც იქნა 1925 წელს ივანოვით განათლების სახალხო კომისარიატი დაინტერედა და მეცნიერებათა აკადემიას გამოუყო 10 000 $. მეცნიერმა მიიღო ნებართვა ექსპერიმენტებისათვის. პარიზის პასტერის ინსტიტუტმა ამისთვის საფრანგეთის გვინეა გამოუყო.
ივანოვი გაემგზავრა აფრიკაში. ექსპერიმენტი ჩატარდა სამ მდედრ შიმპანზეზე - ისინი განაყოფიერებულ იქნა უცნობი დონორების სპერმით. თუმცა, ყველაფერი წარუმატებლად დასრულდა - ერთი მალევე დაიღუპა, ხოლო ორის შემთხვევაში განაყოფიერება არ მოხდა.
ივანოვმა არ დაყარა ფარ-ხმალი და სამშობლოში დაბრუნებისას თან გამოიყოლა 30 შიმპანზე, რომელიც სოხუმის პრიმატების სადგურში განათავსა.
ამის შემდეგ გადაწყვიტა მორიგი ექსპერიმენტი, ამჯერად პირიქით: ქალის განაყოფიერება მამრი შიმპანზეს სპერმით. როგორც ცნობილი გახდა, როგორც არ უნდა უცნაურად მოგეჩვენოთ, საბჭოთა კავშირში ბევრმა ქალმა გამოთქვა სურვილი ამ ექსპერიმენტის მონაწილე გამხდარიყო.
1930 წელს სოხუმის ექსპერიმენტიც კრახით დასრულდა. ამის შემდეგ დაიწყო ივანოვის კრიტიკა და პოლიტიკური დევნა. 1930 წლის 13 დეკემბერს მეცნიერი დააკავეს, რის შემდეგაც იგი გადაასახლეს ალმა-ატაში, სადაც განაგრძობდა მუშაობას ყაზახეთის ნაციონალურ ზოო-ვეტერინალურ ინსტიტუტში. ის მალევე გარდაიცვალა ინსულტით 1932 წლის 20 მარტს.
ასე დასრულდა მაიმუნის და ადამიანის ჰიბრიდის მიღების მცდელობა.