რა აკრძალვები დაუწესეს ქალებს მსოფლიოს ერთ-ერთ ყველაზე დახურულ ქვეყანაში?
ცოტა ხნის წინ საზოგადოებისთვის ცნობილი გახდა, რომ თურქმენეთში ქალბატონებს წამწამების დაგრძელება, ბოტოქსის გაკეთება, თმის შეღებვა, წარბების ტატუაჟი და მანქანაში, წინა სავარძელში დაჯდომა აეკრძალათ. მსოფლიოს ერთ-ერთ ყველაზე დახურულ ქვეყანაში მსგავს კანონებს ისე იღებენ, რომ ხშირად მათ არავინ აპროტესტებს.
მსგავსი უცნაური ინიციატივების ავტორი, ძირითადად, 40 წლის სერდარ ბერდიმუჰამედოვია. 2022 წლის 19 მარტს მან მამამისი, ქვეყნის პრეზიდენტი გურბანგული შეცვალა და თანამდებობაც დაიკავა. უკვე ტრადიციად იქცა ის ფაქტი, რომ თურქმენ ქალებს ხელისუფლება კარნახობს ქცევის წესებს, ეს კი მათი პირველი პრეზიდენტის - "თურქმენბაშის" დროს დაიწყო.
„თურქმენები ფიქრობდნენ, რომ მათი ახალი პრეზიდენტი სერდარ ბერდიმუჰამედოვი უფრო პროგრესულ გზას აირჩევდა, ვიდრე მამამისი, მაგრამ შეცდნენ“.
ოჯახის დაგეგმვის საერთაშორისო ორგანიზაციის ცნობით, ქვეყანაში, ფაქტობრივად, აკრძალულია აბორტი, ორსულობის შეწყვეტა 12 კვირიდან 5 კვირამდე დაიყვანეს. ასეთ მცირე პერიოდამდე კი ქალთა ნაწილმა საერთოდ არ იცის, რომ ორსულადაა.
„იმიტომ, რომ ტრადიციებს ეწინააღმდეგება“
თურქმენეთში მცხოვრები ქალების ცნობით, მაისიდან ტაქსის მძღოლებმა მათ მანქანაში წინ დაჯდომაზე უარი განუცხადეს, მიზეზად კი ახალი კანონი დაასახელეს, რომელიც მათ ტაქსოპარკში წაუკითხეს.
სახელმწიფო დოკუმენტი, რომელშიც მსგავსი კანონი იქნებოდა აღნიშნული, არავის უნახავს. ეს ხშირად ხდება თურქმენეთში, როცა „ვერბალურ კანონს“ იყენებენ. საკმარისია პრეზიდენტმა უბრალოდ თქვას ახალი კანონი თუ განკარგულება, რომელიც არსად არ არის აღნიშნული და მის შესრულებას მთელი ქვეყანა მაინც იწყებს.
„თურქმენეთში 2017 წლიდან ქალებს მართვის მოწმობას აღარ აძლევენ, ამას კი წერილობით ვერ ადასტურებენ, ამიტომ ახალი შეზღუდვების შემოღება არავის გაჰკვირვებია“, - ამბობს Turkmen.news-ის რედაქტორი რუსლან მიატიევი.
თავად რედაქტორი თურქმენეთიდანაა, ამიტომ კარგად იცის, თუ რა შეზღუდვებს აწესებდნენ აქამდე ქვეყანაში. ჯერ კიდევ 2000-იან წლებში, თუ ვინმეს შორტები ეცვა, საზოგადოების მომსახურების ცენტრში შესვლა ეკრძალებოდა. მისი თქმით, ახლა ქვეყანაში სიტუაცია აბსურდამდეა მისული.
„ჩემს 5 თანამშრომელს ვთხოვე, მანქანაში წინ ჩამსხდარიყვნენ, ისინი საგზაო პოლიციის თანამშრომლებმა გააჩერეს და უკანა სავარძელში გადაჯდომა მოსთხოვეს“.
როგორც რედაქტორი ამბობს, ქალები ისევ გააგრძელებენ ყველაფრის კეთებას, რასაც აქამდე ღიად აკეთებდნენ, „უბრალოდ, ეს ყველაფერი იატაკქვეშ გადაინაცვლებს და არსად გაქრება“.
ჯარიმები და სამსახურიდან გათავისუფლება
ქალთა ნაწილმა, რომლებიც საჯარო სამსახურში მუშაობდნენ, განაცხადეს, რომ სამსახურში ფრჩხილის ლაქისა და წარბის ტატუაჟის მოშორება მოსთხოვეს. ისინი მოკრძალებულად უნდა გამოიყურებოდნენ.