"დიდი ომი იქნება, ყველანი ისრაელს დაესევიან" - მოსალოდნელია თუ არა მესამე მსოფლიო ომის დაწყება?!- მამუკა არეშიძის ვერსია თემაზე
ღაზაში ისრაელის დაანონსებული სამხედრო ოპერაცია ჭიანურდება. არაოფიციალურად დაყოვნების რამდენიმე მიზეზი სახელდება, კერძოდ, ისრაელს ამუხრუჭებს მძევლები, რომლებიც ტერორისტულმა ორგანიზაცია "ჰამასმა" ისრაელზე თავდსახმის პირველივე დღეს გადაიყვანა ღაზაში, ასევე, მოსალოდნელი დიდი მსხვერპლი, რომელსაც სამხედრო ოპერაცია მოიტანს, მესამე ფაქტორი კი დასავლეთია, რომელიც კონფლიქტის ფართომასშტაბიან განვრცობას უფრთხის. თავის მხრივ, ისრაელს, კონკრეტულად კი პრემიერ ბენიამინ ნეთანიაჰუს, ურთულესი ამოცანა აქვს შესასრულებელი - მან პირობა დადო, რომ გაანადგურებს "ჰამასს", რომლის სამხედრო და პოლიტიკური დოქტრინა, პირიქით, ისრაელის განადგურებას ისახავს მიზნად... ექსპერტი მამუკა არეშიძე ახლო აღმოსავლეთიდან მესამე მსოფლიო ომის დაწყებას გამორიცხავს, მაგრამ კონფლიქტის რეგიონულ ომში გადაზრდას რეალურად მიიჩნევს.
- ერთი შეხედვით ისე ჩანს, რომ ყველა ეს ფაქტორი მუშაობს - 1. მძევლების საკითხიც, ისრაელს დიდი მსხვერპლისაც ეშინია და დასავლეთისაც. მძევლების თემა მნიშვნელოვანია, მაგრამ დღეს ისეთი განწყობაა, არა მგონია, ისრაელმა უკან დაიხიოს. თავისი არსებობის განმავლობაში ისრაელს არც ერთ ომში ასეთი მსხვერპლი არ უნახავს, მას 297 მარტო ჯარისკაცი დაეღუპა. აქედან გამომდინარე, უკან ვერ დაიხევენ - ნეთანიაჰუს მთავრობას ისედაც უამრავი პრობლემა აქვს, ახლა კიდევ მის სისუსტეში თუ დარწმუნდა საზოგადოება, მთლად პოლიტიკური გვამია; 2. ისრაელმა ახლა თუ დათმო, ეს ნიშნავს, რომ მომავალში უფრო მძიმე მდგომარეობაში აღმოჩნდება. აქედან გამომდინარე, სახმელეთო ოპერაცია აუცილებლად დაიწყება. ისრაელი ჯერ იდეოლოგიურ და საინფორმაციო პრობლემებს აგვარებს, შესაბამის დროს ელოდება. ოფიციალურ იერუსალიმში დარწმუნებული არიან, რომ გაფრთხილების მერე ღაზას სექტორს ბევრი პალესტინელი დატოვებდა და მართლაც, მოსახლეობის ნაწილი გავიდა. მთავარი ის არის, რომ ქალაქში სახმელეთო დარტყმაც კი წერტილოვანი იქნება, მთავარი დარტყმის ობიექტი კი მიწისქვეშა კომუნიკაციებია, რაც წლობით აშენა "ჰამასმა" იარაღის საწყობებისთვის, რაკეტების სახელოსნოებისთვის, შტაბებისთვის... პლუს ამას, ისრაელის ტერიტორიაზე შესაღწევი კომუნიკაციების მომზადება. მთავარია, ისრაელმა ეს ყველაფერი, ასევე, "ჰამასის" ხელმძღვანელობა გაანადგუროს. "ცახალის" ხელმძღვანელობაში გადასარევად იციან, ვინ სად არის - არსებობს ტერმინი "მაშტაპი", რაც ნიშნავს აგენტს ღაზის ტერიტორიაზე, რომელიც პალესტინურ, არაბულ სამყაროში მუშაობს. ეს პალესტინელი არაბები ისრაელის დაზვერვაზე არიან მიბმული, ზოგ შემთხვევაში, ისინი ორმაგი აგენტები არიან, მაგრამ უმთავრესად ეს არის ისრაელის სამხედრო ხელმძღვანელობის აგენტურა, ამიტომ ისრაელმა სურათი ძალიან კარგად იცის. აქედან გამომდინარე, არ მჯერა, რომ ისრაელისთვის სრულიად მოულოდნელი იყო "ჰამასის" შეტევა, ეს იყო რამდენიმე ქვეყნისა და "ჰამასის" პროვოკაცია, რაც ცნობილი იყო ისრაელის ხელისუფლებისთვის (შესაძლოა ასეთ მასშტაბს არ ელოდნენ), მაგრამ ეს ვითარება გამოიყენეს პრინციპით, სადაც ვიწროა, იქ გაწყდეს და ერთხელ და სამუდამოდ "ჰამასს" ბოლო მოუღონ.
ომია ისრაელსა და "ჰამასს" და არა პალესტინას შორის, როგორც მსოფლიო მედიაში ვრცელდება. პალესტინის მეორე ნახევარში, რომელიც მდებარეობს მდინარე იორდანეს მარჯვენა სანაპიროზე, ძალაუფლება ხელში აქვს პოლიტიკურ ორგანიზაცია "ფათჰს", "ჰამასის" დაუძინებელ მტერს. 2000-იან წლებში სამოქალაქო ომში ისინი საშინელი სისასტიკით ებრძოდნენ ერთმანეთს, რამაც უამრავი ადამიანი შეიწირა. დღეს მაჰმუდ აბასი, პრაქტიკულად, იორდანეს მარჯვენა სანაპიროს პრეზიდენტია, ვინაიდან ღაზა მას არ ემორჩილება.
ბევრ მემარცხენე პოლიტიკურ ძალას დასავლეთში იმდენად სძულს ისრაელი, რომ თავის მედიასაშუალებებს სათავისოდ იყენებს. ისრაელი არათუ ვერ ახერხებს საინფორმაციაო ომში გამარჯვებას, საკუთარ ტერიტორიაზეც აქვს პრობლემები - ადგილობრივი მემარცხენეები და ხასიდები პალესტინელების მხარდასაჭერად მიტინგს მიტინგზე მართავენ. მოკლედ, სიტუაცია აჭრილია და ისრაელის ხელისუფლებას ბევრი ფაქტორი ამუხრუჭებს, მაგრამ არა მგონია, საბოლოოდ ამ მუხრუჭმა იმუშაოს.
- საინფორმაციო ომის ნაწილი იყო, ალბათ, ღაზაში ჰოსპიტლის აფეთქება, რაშიც "ჰამასი" ისრაელს ადანაშაულებს და პირიქით. როგორც იკვეთება, "ჰამასს" ამ საკითხის გამოყენებით სურდა არაბული ქვეყნების მოსახლეობის მობილიზაცია ისრაელის წინააღმდეგ.
- არ დავიწყებ მტკიცებას, ეს რაკეტა ისრაელის თუ "ჰამასის" პროვოკაციაა, თუმცა არ ჰგავს იმ სიმართლეს, რაც ვრცელდება როგორც დაღუპულთა რაოდენობაზე, ისე აფეთქების ორგანიზატორებზე. ისე არ ჩანს, რომ ამის შემოქმედი ისრაელი იყო, ან ამდენი დაღუპულია. არ გამოვრიცხავ, მესამე ძალას მოეწყო პროვოკაცია, რათა აფეთქება ისრაელს დაჰბრალებოდა. ამ დროისთვის მსხვილი პოლიტიკური მოთამაშეები მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხეში ერთმანეთს ხაფანგს უგებენ. თუ ახლა დასავლეთი უკრაინის სივრცეში რუსეთს უქმნის პრობლემებს, რუსეთი და მისი მოკავშირეები დასავლეთს ახლო აღმოსავლეთში უქმნიან პრობლემას. პალესტინის მხარდამჭერი ბევრი განცხადება ვრცელდება, მაგრამ ისეთი ოფიციალური განცხადება, რომელიც სახელმწიფოებრივ მიდგომას ითვალისწინებს, არაბული სამყაროდან მარტო კატარმა გააკეთა. "ჰამასის" მხარდაჭერაში ბევრად აქტიურია შიიტური ირანი, რომელიც დასანახავად ვერ იტანს სუნიტებს (ჰამასელები სუნიტები არიან). "ჰამასთან" ურთიერთობაში აქტიურია არაარაბული თურქეთიც, ვიდრე არაბული სამყაროს წარმომადგენლები. საერთოდ, არაბების დიდი ნაწილისთვის პალესტინელები მიუღებელია ეთნიკურადაც კი - სხვაა არაბული ელიტა და სხვა - ძალით გაარაბებული პალესტინელები.
- ოფიციალური თეირანი ამბობს, რომ არ უნდა ომში პირდაპირ მონაწილეობა, მაგრამ, მეორე მხრივ, აცხადებს, რომ ისრაელის ღაზაში შესვლა მისთვის წითელი ხაზი იქნება. გამორიცხავთ კონფლიქტში ირანის ჩართვას?
- ირანი ამ ომში ჩამბმელი არ არის. ის ყველაფერს გააკეთებს საიმისოდ, რომ მაქსიმალურად დაასუსტოს ისრაელი "ჰესბოლას" მეშვეობით. "ჰესბოლა" ირანზეა მიბმული და იმდენად დიდი პოტენციალი აქვს, რომ მარტოს შეუძლია ისრაელს სერიოზული პრობლემები შეუქმნას. იხილეთ სრულად