ქორწილი დანაღმული მინდვრის გვერდით - რა ხდება უკრაინის აღმოსავლეთ რეგიონებში, სადაც კონფლიქტი გაიყინა
როდესაც ალინამ და იგორ ლესკინმა დაქორწინება გადაწყვიტეს, აღმოსავლეთ უკრაინის ინდუსტრიულ ქალაქ ავდეევკაში, ცერემონიის ადგილის შესარჩევად ორი ვარიანტი ჰქონდათ: ადგილობრივი სარეგისტრაციო ბიურო, ორი პატარა, ბნელი ოთახით ან საზოგადოებრივი ცენტრი ქუჩის ბოლოს. საბოლოოდ, მათ ცენტრი აარჩიეს, მიუხედავად იმისა რომ დანაღმული მინდვრის გვერდით იყო.
"ახლა რაკი დაქორწინდით, არ დაივიწყოთ მშობლები", თქვა რეგისტრატორმა, "და ხშირად მოდით ხოლმე და ინახულეთ". ეს უბრალო რჩევა თითქოს იმის შეხსენება იყო, რომ წლების მანძილზე ფრონტის ხაზთან მდებარე, ომისგან გადამწვარ ადგილებს ახალგაზრდები გამუდმებით ტოვებენ, თუმცა მშობლები ისევ იქ რჩებიან.
ოთხ წელზე მეტია, რაც უკრაინაში ომი დაიწყო და არაფერი განსაკუთრებული აღარ ხდება. ფრონტის ხაზი სტატიკურია და მის გარშემო ცხოვრება ჩვეულ რიტმში მიედინება - ან ყოველ შემთხვევაში ასე ჩანს. კონფლიქტის ზონაში მცხოვრებლები შეეგუვნენ საფრთხეს. სხვების მსგავსად ისინიც მუშაობენ, ამზადებენ საჭმელს, ერთობიან, უყვარდებათ, ქორწინდებიან და ზრდიან ბავშვებს.
თავადაც, როგორც დონეცკელმა, უკვე ვისწავლე, რომ ომსაც ეჩვევა ადამიანი და გამოცდილებას იძენს. მაგალითად, თავიდან, კონფლიქტის პირველ თვეებში, ჩემი უწინდელი ცხოვრებაც ჩამოიშალა დანგრეული შენობასავით, პანიკაში ვიყავი, მეშინოდა, მძულდა, თუმცა შემდეგ შევეჩვიე.
სასურსათო მაღაზიაში მისული, ჩემ წინ მდგომ მამაკაცს ვუყურებ, რომელსაც ერთ ხელში კალაშნიკოვი და ყუმბარმტყორცნი უჭირავს, მეორეში კი სოსისის პაკეტი. დაბადების დღის წვეულებაზე მიმავალს, ტანკების გავლა მიწევს. ზოგჯერ ტელევიზორის ხმას ვუწევ, რომ გარეთ დაბომბვის ხმა არ გავიგონო და ფილმიდან ყურადღება არ გადამატანინოს. ასეთ მომენტებში მიწევს საკუთარ თავს შევახსენო, რომ ეს არ არის ნორმალური მდგომარეობა, თუმცა ნებისმიერი ომი ამ ყველაფერს რუტინად აქცევს.
როდესაც ომი დაიწყო, სადავო ტერიტორიებზე მცხოვრები მოსახლეობა ფიქრობდა, რომ ის რამდენიმე კვირას გასტანდა და ყველაფერი დალაგდებოდა. ბევრმა მათგანმა ჩემოდანი ჩაალაგა და საზაფხულო არდადეგებზე წავიდა იმ იმედით, რომ დაბრუნებულებს ყველაფერი რიგზე დახდვებოდათ, თუმცა, აგვისტოში უკრაინის სამხედრო ძალები უფრო ძლიერ მტერთან დამარცხდნენ.
ამ ყველაფერმა ცხადი გახადა, რომ კონფლიქტი მალე არ მოგვარდებოდა. 2014 წლის 5 სექტემბერს საერთაშორისო მედიატორების დახმარებით ორმა მხარემ მინსკის პირველ ხელშეკრულებას მოაწერა ხელი, 2015 წლის თებერვალში მეორე შეთანხმებაც გაფორმდა. ორივე მათგანის მიზანი ცეცხლის მყისიერი შეწყვეტა და ბუფერული ზონის შექმნა უფრო იყო, ვიდრე გრძელვადიანი სამშვიდობო სტრატეგიის შემუშავება.
ოთხი წლის თავზე მინსკის შეთანხმებების შედეგები კვლავ გაურკვეველია. ხელშეკრულებებმა შედარებით შეამცირეს ძალადობის დონე. გაეროს ინფორმაციით, კონფლიქტის შედეგად დაღუპულთა რიცხვი დაახლოებით 10,000-ს აღწევს, რაც იმავე პრეიოდში უკრაინაში მომხდარი ავტოსაგზაო შემთხვევების დროს გარდაცვლილთა ოდენობაზე ნაკლებია.
მსოფლიოში არსებული სხვა კონფლიქტები და ჰუმანიტარული კრიზისები აადვილებს უკრაინის ომის დავიწყებას. სანაპიროზე გამორიყულ გარდაცვლილთა სხეულებისა და გაზით მოწამლული ბავშვების არარსებობა ნაკლებად იპყრობს საერთაშორისო საზოგადოების ყურადღებას. რამდენიმე ჟურნალისტი, რომლებიც უკრაინაში სამხედრო მოქმედებების გადასაღებად ჩამოვიდნენ, იმედგაცრუებულები დარჩნენ, რადგან ეს უმოძრაო ომია.
მას შემდეგ რაც კონფლიქტი დაიწყო, ფოტოჟურნალისტი ანასტასია ტეილორ-ლინდი და მე ამ თემაზე ვმუშაობთ. ამ ზაფხულს eyeWitness to Atrocities-თან ვმუშაობთ. აპლიკაციით, რომელიც ლონდონში დაფუძნებული საერთაშორისო ადვოკატთა ასოციაციის მიერ შეიქმნა, საშუალება გვაქვს ჩავწეროთ მოწმეთა ისტორიები. ერთად უკვე გადავიღეთ ფრონტის ხაზთან მცხოვრებლების ყოველდღიური ცხოვრება. ისინი ხშირ შემთხვევაში დაბომბვის წერტილიდან რამდენიმე კილომეტრში ცხოვრობენ და იმედი აქვთ, რომ მათ ისტორიებს ტკივილსა და გამძლეობაზე სხვებიც გაიგონებენ.
6 მილიონი ადამიანისთვის ომი ყოველდღიური ცხოვრებაა. ტყვიები მუდამ ცვივა, ყოველ კვირა ჰყავთ ერთი-ორი დაჭრილი ან დაღუპული. გაეროს ცნობით, რეგიონი ერთ-ერთი ყველაზე მეტად დანაღმული ტერიტორიაა მსოფლიოში.
ბევრმა მათგანმა, ვინც ოთხი წლის წინ ჩაალაგა ჩემოდანი წასასვლელად, უკან დაბრუნდა. მეც უცხოეთში ვცხოვრობ, მაგრამ ქალაქს ხშირად ვსტუმრობ.
ადგილობრივებს ასევე აწუხებთ, არცთუ ისე აშკარა, თუმცა ომის საკმაოდ დამანგრეველი შედეგი. ფრონტის ხაზს მიღმა მცხოვრები მოსახლეობა თავს მიტოვებულად გრძნობს, მოშორებით თავიანთი ოჯახისგან, სამუშაო ადგილისა და სამედიცინო ობიექტებისგან. სიტუაციას ისიც აუარესებს, რომ მთავრობა ამ ხალხს მოღალატეებად და სეპარატისტებად აღიქვამს. მათი პენსიები იყინება, არ შეუძლიათ ხმის მიცემა და ბიუროკრატიული პროცედურებიც საბუთების გასაკეთებლად შეზღუდული აქვთ.
ელენა დიაჩკოვას და ალექსანდრე დოკალენკის, რომლებიც ავდეევკაში, სამხედრო პოზიციების ახლოს ცხოვრობენ, უკვე გადაეწურათ სახლის შეკეთების იმედი. ორჯერ უკვე შეარემონტეს დაბომბვის შემდეგ.
სტატია გამოქვეყნდა TIME-ზე. მისი ავტორია ალისა სოპოვა