როგორ შეიქმნა ქვაში ნაკვეთი ქანდაკებების მუზეუმი ყაზბეგში და რას ედავებიან მოქანდაკეს?
მოქანდაკე მერაბ ფირანიშვილს მის სამფლობელოში - ღია ცის ქვეშ მუზეუმში შევხვდი. სტეფანწმინდის ულამაზეს სოფელ სნოს შესასვლელში პირველები ქვაში გაცოცხლებული და ველად მიმობნეული ბუმბერაზი მასპინძლები გეგებებიან. რუსთაველის, ვაჟას, ილიას, აკაკის, ყაზბეგის, თევდორე ბერის, ფარნავაზის, ღვთისმშობლის, მაცხოვრისა და სხვათა ქანდაკებების მნახველი საოცარ სამყაროში ხვდები, მოღაღადე ქვები სათითაოდ გახსენებენ, საიდან მოვდივართ, ვისი გორისანი ვართ და რა გვმართებს მომავალში.
დიდოსტატმა ახლახან მორიგი შედევრი შექმნა - კვარცის ქვისგან მაცხოვრის საოცარი პორტრეტი გამოაქანდაკა. "მორიგი ხეტიალისას“ გადააწყდა და დარიალის ხეობიდან წამოიღო უზარმაზარი ქვის ლოდი, რომელიც მყინვარიდან მდინარეს ჩამოუტანია დაბლა, თერგის ნაპირზე..
500 ქანდაკება მაინც მაქვს კიდევ გასაკეთებელი, იმდენი სასიქადულო ქართველი გვყავს... დიდხანს ვეძიე და ჩემი გზა და საკუთარი თავი ვიპოვეო, - ამბობს არაერთი პრემიის ლაურეატი, ხელოვანი მერაბ ფირანიშვილი და სხვა პრობლემაზე საუბრობს, რომელიც ამ რამდენიმე წლის წინ წამოიჭრა.
"ჩემში მოქანდაკე მერაბ ბერძენიშვილმა აღმოაჩინა" "1950 წელს დავიბადე, მე-8 კლასამდე სნოს სკოლაში ვსწავლობდი, შემდეგ ვლადიკავკაზში გადავედი და იქ დავამთავრე სკოლა. მერე მივედი სამხატვრო აკადემიაში, სადაც იყო მოსამზადებელი კურსები და იქ ჩავირიცხე, ამის შემდეგ იყო სტუდია და ბოლოს ჩავაბარე აკადემიის ქანდაკების ფაკულტეტზე. თბილისში როცა ჩამოვედი, მხატვრების უბანში მოვხვდი (ანაგის ქუჩაზე, ახლა - შარტავა), სადაც გავიცანი მერაბ ბერძენიშვილი. მან მირჩია, ქანდაკება ამერჩია. მერაბს ჩემი ნამუშევრები ვაჩვენე, დავალება მომცა - აღორძინების ხანის მხატვრების ნამუშევართა ასლები უნდა გამეკეთებინა, კონკრეტულად, ლეონარდო და ვინჩის ნახატების ასლები. მოვინდომე და დავალება უნაკლოდ შევასრულე, ზუსტად გადმოტანა შემეძლო. მან ჩემში უფრო მოქანდაკე აღმოაჩინა - ზოგადად, ფერმწერი სხვანაირად ხატავს და მოქანდაკე - სხვანაირად, მე ქანდაკისებური ნახატები გამომდიოდა და ამიტომ მითხრა, შენ მოქანდაკე უნდა იყოო.
აკადემიაში კარგად ვსწავლობდი და როცა დავამთავრე, რამდენიმე წელი მივდი-მოვდიოდი, ხან თბილისში ვიყავი, ხან - ყაზბეგში, სიახლეს ვეძებდი და ვერ ვპოულობდი. ძალიან ძნელია, ვიღაცის გავლენის ქვეშ არ მოექცე და საკუთარი სტილი შეიმუშაო. ვინც ვიღაცას ბაძავს, ჩემის გაგებით, იმას არაფერი ფასი არ აქვს. ჩემი გზა უნდა მეპოვა, კაი ხანს ვეძიე და უცებ მოვარდა - ერთ დღესაც, ამ ადგილას ვიყავი, სადაც ახლა ჩემი ქანდაკებებია დაბინავებული, ზვავისგან ჩამოტანილი იყო დიდი ქვები, წავედი სახლში, გამოვიტანე ჩაქუჩი და დავიწყე მასხარაობა. მერე უკვე წამოვიდა აზრი და "ვეფხვი და მოყმე“ გავაკეთე. ზემოთ, წყალი რომ ჩამოდის, იქ იყო მდინარის ჩამოტანილი ქვები, ორი ქვა ერთმანეთზე შევდგი, შევხედე, ვეფხვსა და მოყმეს მივამსგავსე და ნაჯახით გავაკეთე ქანდაკება. ეს იყო 1988 წელს...
ვფიქრობდი, ერთ ქანდაკებაზე ხომ არ გავჩერდებოდი და ამის მერე რა უნდა გამეკეთებინა? მერე წამოვიდა ახალი იდეა - ქვებისგან გამოჩენილი ადამიანები გამომეთალა. ახლა უკვე აღარ მაქვს საფიქრალი და თავის სამტვრევი, რა უნდა გავაკეთო, ეს პრობლემა მოიხსნა. იმდენი გამოჩენილი ადამიანი გვყავს, 500 ქანდაკება მაინც უნდა გავაკეთო კიდევ. დღეს მაქვს როგორც დიდი, ისე პატარა ნამუშევრები. დიდები 20-მდეა, პატარები - უამრავი, არც დამითვლია. ზოგი გამოფენაზე მქონდა გატანილი და მთავრობამ შეისყიდა, ზოგი შინ მაქვს, ზოგი გაიყიდა. ახლა ქანდაკებებს აღარ ვყიდი. განაგრძეთ კითხვა