როგორ იქცა ქალაქელი გოგო მეურნედ და მეღვინედ?
ამ ბოლოხანს მეტისმეტად მოვუხშირე ზემო იმერეთში სტუმრობას - ზედიზედ სამჯერ ვიყავი და აშკარად ემოციებიც გადაჭარბებულად მომეძალა. პირველად მამისეულ საჩხერეს და სოფელ გამოღმა არგვეთს მივაშურე, სადაც ეთნომუზეუმი და მარანი "ჭურისთავი“ სტუმრებს ელოდა და მინდოდა, მეც მომესმინა მათი შთაბეჭდილებები. მიხარია, ყველა აღფრთოვანებული რომ ტოვებს "ჭურისთავს“...
კერის აღორძინება კი ამ ეზოში ბავშვობა გატარებული და შემდეგ დედაქალაქში გაზრდილი გოგონას, დღეს უკვე ქალბატონის, ჩემთვის ბავშვობიდან სანიმუშო ადამიანის - მეღვინე და მეურნე მაია-მარიამ ხარშილაძის დამსახურებაა, ცხადია, თავისი ოჯახის წევრების თანადგომით. ალბათ, დამერწმუნებით, რომ მეღვინე ქალს იშვიათად შეხვდები ჩვენში, მან კი სწორედ ეს გზა აირჩია. პატარაობიდან ინტერესიანი იყო, უფროსების მოყოლილსაც ხშირად უგდებდა ყურს და იმახსოვრებდა, უმაღლესი განათლება ინჟინერ-ქიმიკოს-ტექნოლოგის აქვს, მეღვინეობამ რომ გაიტაცა, მემკვიდრეობით გადმოცემულ ცოდნას, სახელმძღვანელოებსა და ინტერნეტში ამოკითხული და სხვადასხვა სასწავლო კურსზე მიღებულიც დაამატა, გზადაგზა ახლაც ეცნობა სიახლეებს, თავადაც დაუგროვდა გამოცდილება და ეკოლოგიურად სუფთა ღვინისა და არყის დამზადება დაიწყო.
წლებია, მეუღლესთან - ნუგზარ ჩხეიძესთან ერთად სოფლად გადასახლდა და მთელ დროს მამა-პაპისეულ კერაზე მუხლჩაუხრელად, შრომაში ატარებს. სახლსაც დაეტყო მისი ხელი და საოჯახო მეურნეობასაც საფუძვლიანად გაუძღვა. ეგ კი არა, შარშან, ზაფხულში მან და ნუგზარმა საკუთარი ხელით ეზოში ფანჩატურიც კი ააშენეს! თბილისში გაზრდილ მაიასა და მის მეუღლე ნუგზარს სამი შვილი და სამი შვილიშვილი ჰყავთ და ორივე ისე გაიტაცა სოფლის მეურნეობამ, კანტიკუნტად თუ ჩამოირბენენ ქალაქად. რამდენიმე წლის წინ მისი სოფლად გადასახლების მიზეზების ძიება დავიწყე და უყოყმანოდ გამომიცხადა, - ამის მიზეზი, უპირველესად, ფესვები და ის სიყვარულია, რაც ამ სოფელში, ამ ეზოში მაქვს განცდილი და რაც დღემდე მომყვება.
გადავწყვიტე, ამეღორძინებია და გამეცოცხლებია აქაურობა - ასე, უფრო ახლოს ვარ ადამიანებთან, ვინც ყველაფერი გააკეთა, მე ასეთი რომ ვყოფილიყავი; ამით, თითქოს, ვალსაც ვუხდი მათ, რადგან ის, რაც აქ ძალიან მიყვარდა და ძვირფასი იყო ჩემთვის, მინდა, ჩემი შვილებისა და შვილიშვილებისთვისაც მნიშვნელოვანი გახდეს. მაშინ ეს კერა მუდამ იარსებებს. ახლა ჩემი შვილები - სალომე, თაკო და მიშო უკვე დიდები არიან, უჩემოდაც უძღვებიან თავის ოჯახებსა და საქმეებს, შვილიშვილებიც, მეტ-ნაკლებად, წამოიზარდნენ, ამიტომ მშვიდად ვარ. თუ ვჭირდები ხოლმე, რასაკვირველია, სასწრაფოდ ჩავდივარ თბილისში, მაგრამ ეს უკვე იშვიათად ხდებაო.
აღორძინებული მარანი და ტრადიციები მაიამ და ნუგზარმა ეზოში უძველესი, ორ საუკუნეზე მეტი ხნის მარანი ააღორძინეს, ძველი ჭურების გვერდით ახალიც ჩაყარეს, კიდევ უფრო დიდი "ასაკის“ ბეღელი შეაკეთეს და ეთნომუზეუმად აქციეს, ეზო გაალამაზეს, ნარგავები შემატეს, სახლსაც დააშენეს, გააფართოვეს და მისი მეორე სართულიდან პირდაპირ გაჰყურებ ულამაზეს მთებს, ერთ-ერთის წვერზე - გორიჯვარს, წმინდა გიორგის სახელობის უძველეს ტაძარს და კლდეებზე შეფენილ მოდინახეს ისტორიულ ციხეს - გეგონება, ხელის გაწვდენაზეა და იქიდან გიხმობსო... იმწამს აკაკი წერეთლის ლექსი გაგახსენდება: "ღრუბლებში ამაღლებულა,/ როგორც ოცნება კაცისა,/ შორიდან ასე გგონია,/ არც მიწისაა არც ცისა./ მოდი, ნახე და იცანი,/ არც შენ ინანებ არც ისა“...
რაც შეეხება მარანს, მასზე აჯობებს, თავად მაიამ გვიამბოს:
- ეზოში ბევრი სიძველე შემოვინახეთ და სწორედ ამ სიძველეებმა გამიტაცა - ჭა, რომლითაც დღესაც ვსარგებლობთ, მუხის ძველი ბეღელი, რომელიც დაზიანებული და სარესტავრაციო იყო, მაგრამ მე და ჩემმა მეუღლემ შევაკეთეთ და გავალამაზეთ. სამწუხაროდ, ყველა ნაგებობამ ვერ გაუძლო წლებს, მაგრამ უმნიშვნელოვანესი რამ შემოგვრჩა - ისტორიული, მართლაც უძველესი მარანი, თავისი საწნახლებითა და ჭურებით.
ჩემი ბაბუის - ვასილ ხარშილაძის მამა არგვეთის წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესიის მღვდელი იყო და შვილს კარგი განათლებაც მისცა. XX საუკუნის დასაწყისში ბაბუამ ქუთაისის გიმნაზია დაამთავრა. არგვეთში სწორედ ის იყო პირველი წერა-კითხვის მცოდნე ადამიანი. ამიტომაც მას მწერლად მოიხსენიებდნენ და იმხანად სოფელში ყველა დოკუმენტს ის ადგენდა. სხვათა შორის, მისი ვექსილები და სხვადასხვა საქმიანი მიმოწერები დღემდე შენახული გვაქვს. განაგრძეთ კითხვა