როგორია რუსეთისა და უკრაინის ეკონომიკური ურთიერთობები ომის დაწყების შემდეგ?
2022 წლის 24 თებერვლამდე რუსეთი და უკრაინა მსხვილი სავაჭრო პარტნიორები იყვნენ. ომის დაწყების მერე კი ეს კავშირი გაწყდა. როგორ განვითარდა ეკონომიკური ურთიერთობები ამ ორ ქვეყანას შორის, ამის შესახებ რუსული BBC წერს.
ომამდე ეს ორი ქვეყანა მჭიდროდ თანამშრომლობდა. მაგალითად, 2021 წელს უკრაინა რუსეთის საგარეო ვაჭრობაში მე-15 ადგილს იკავებდა - მისი წილი დაახლოებით 2% იყო. სავაჭრო ბრუნვა ამ ორ ქვეყანას შორის 12 მილიარდ დოლარს აჭარბებდა.
2022 წლისთვის, სავაჭრო მაჩვენებლები შემცირდა. უკრაინის საბაჟო სამსახურის ინფორმაციით, თუ 2022 წლის თებერვალში რუსეთიდან უკრაინაში იმპორტმა 548 მლნ დოლარი შეადგინა, ხოლო ექსპორტმა - 240 მლნ აშშ დოლარი, მაშინ იმავე წლის მარტში ეს მაჩვენებლები 43 და 4,2 მლნ დოლარამდე დაეცა.
1991 წელს დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ, უკრაინის ეკონომიკა დარჩა რუსულ ბაზარზე დამოკიდებული, - განმარტავს ოლექსი ბლინოვი, უკრაინული “სენს ბანკის” ანალიტიკური განყოფილების ხელმძღვანელი.
საქმიანი ურთიერთობების რღვევის დასაწყისად 2014 წელი მოიაზრება, როდესაც ღირსების რევოლუცია და ყირიმისა და დონბასის ანექსია მოხდა. მხოლოდ ამის შემდეგ მოხდა, რომ რუსეთის ფედერაცია აღარ იყო მთავარი სავაჭრო პარტნიორი და უკრაინამ ხელი მოაწერა ევროკავშირთან ასოცირებისა და თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულებას.
ეს ურთიერთობა საბოლოოდ 2022 წლის 24 თებერვალს დასრულდა.
"უკრაინასთან ურთიერთობის გაწყვეტას პირდაპირი გავლენა არ მოუხდენია რუსეთის ეკონომიკაზე. მაკროსტატისტიკის დონეზე ეს შეუმჩნეველია", - ამბობს რუსი მაკროეკონომისტი სერგეი ალექსაშენკო.
მიუხედავად ამისა, BBC-ის ანალიზი აჩვენებს, თუ როგორ აისახება მრავალი კავშირების გაწყვეტა რუსეთის სტრატეგიულ ინტერესებზე. თუ უკრაინის ეკონომიკა ხდება უფრო ღია და ინტეგრირებული მსოფლიო ეკონომიკაში ომისა და სხვა სახელმწიფოების დახმარების ფონზე, მაშინ რუსეთი გახდა ქვეყანა, რომელსაც სჭირდება კომპლექსური მიწოდების ჯაჭვების გამოგონება საქონლის ქვეყანაში ტრანსპორტირებისთვის.
2022 წლის 24 თებერვლის ღამეს, უკრაინაზე ფართომასშტაბიანი თავდასხმის დაწყებამდე, კიევისთვის სტრატეგიული მოვლენა მოხდა. იმ საბედისწერო ღამეს უკრაინაში ჩატარდა პირველი ექსპერიმენტი რუსეთისგან ავტონომიური ენერგეტიკული სისტემის ფორმირების შესახებ.
2022 წლის 24 თებერვალს დილის 4 საათზე, უკრაინა, ევროკავშირის პარტნიორებთან ერთად, წარმოუდგენლად მოკლე დროში სინქრონიზდა ევროპულ ენერგეტიკულ სისტემასთან. ყველა თანხმდება, რომ უკრაინა ზამთარს ამის წყალობით გადაურჩა.
ბენზინი და დიზელი
თუ რუსეთის ენერგოსისტემიდან გათიშვა აშკარა სიკეთე იყო უკრაინისთვის, მაშინ რუსული საწვავის მიწოდების შეწყვეტამ, პირიქით, პრობლემები შექმნა. მიწოდება შეწყდა 24 თებერვალს - ეს პირდაპირ ფიზიკურად შეუძლებელი იყო, რადგან საომარი მოქმედებები მიმდინარეობდა ბელარუსისა და რუსეთის საზღვრებთან.
უკრაინაში საწვავის პრობლემები დაიწყო: ბევრი ბენზინგასამართი სადგური არ მუშაობდა, ევაკუაციისა და პანიკის გამო მომუშავეებისთვის უზარმაზარი რიგები იყო. მარტში უკრაინამ ემბარგო დააწესა რუსული საქონლის იმპორტზე, თუმცა საწვავი ფიზიკურად აღარ მიეწოდებოდა.
რუსულმა რაკეტებმა გაანადგურეს საწვავის კრიტიკული ინფრასტრუქტურა. მაგალითად, აპრილის დასაწყისში განადგურდა კრემენჩუგის ნავთობგადამამუშავებელი ქარხანა, უკრაინის ერთ-ერთი უდიდესი გადამამუშავებელი ქარხანა.
უკრაინული მხარე აცხადებს, რომ 2022 წლის გაზაფხულიდან რუსეთის ფედერაციაში ნავთობპროდუქტები არ შესყიდულა. არაოფიციალურად, ანალიტიკოსები ნაცრისფერი ბაზრის მუშაობაზე საუბრობენ - რუსეთის ფედერაციიდან ნავთობპროდუქტები უკრაინაში სხვა იურისდიქციების დოკუმენტების მიხედვით შემოდის. იხილეთ სრულად